Como humilde escritora, non atopo nada mellor para recuperar o NADAL GALEGO que traer aquí un caravelo de vimbio acugulado de palabras de noso que, nesta ocasión, non me son propias. Tómoas prestadas de dous grandes poetas, Cunqueiro e Cabanillas.
Álvaro Cunqueiro compuxo este texto para a tarxeta de felicitación (Nadal de 1965) coa que unha firma coruñesa agasallou á súa clientela:
“Primeiro foi o Anxo que falou a María:
nove meses de sono ata que veu o día.
Pasou tamén a sega, que moito pan había.
Logo veu a vendima e o magosto dourado.
E o viño novo en cuncas na adega foi catadado.
E estando o outo cume de outa neve nevado,
en Belem o noveno mese lle foi contado:
nasceu dom Xesucristo, de todos é loubado”.
Ramón Cabanillas desenvolveu neste retablo, coa súa mestría lírica, o espírito do celtismo, que nos queda tan cerca. Eis o resultado desta imaxe dinámica da natureza e do sentir de Galicia:
A OFRENDA DAS FADAS NO PORTAL DE BELÉN ANTE O RETABLO DE NADAL
REINA DAS FADAS
Somos as fadas madriñas
encanto da nosa terra,
que dende o mar astra a serra
andamos a rebulir,
tecendo con fíos de ouro
polos camiños da groria,
os altos feitos da Historia
e os ensoños do porvir.
Entre as herbiñas dos prados,
nas ágoas limpas das fontes,
sobre os curutos dos montes
e ó longo da beiramar,
nos días de sol ardente,
nas noites craras de lúa
ou cando a tormenta brúa,
érguese o noso cantar.
A nosa voz tén, a un tempo,
ecos de lendas antigas
e feitizo de cantigas
e fervores de oración,
porque somos para os vellos
saudosa e sagra lembranza,
para os mozos esperanza,
para os nenos ilusión.
Nós, como os Reises de Oriente,
avistamos unha estrela
e voando detrás dela
pousamos neste Portal,
onde naceu, entre as pallas
da homildade e da probeza,
o rei do Ben e a Beleza,
o Neno-Dios celestial.
Para redimir o mundo
sendo dos triste consolo
da Santa Virxe no colo
móstrase Noso Señor;
e pasamadas do miragro,
cheas de sagra ledicia
traiemos, coa de Galicia,
a ofrenda do noso amor.
FADA DOS CAMPOS
Eu son a Fada dos Campos
que ando por agras e leiras
vixiando as sementeiras
baixo as raiolas do sol,
e canto nos milleirales
e brinco nas arboredas,
oíndo as cantigas ledas
do merlo e do verderol.
Ó meu paso velaíño
énchense os vales de rosas
e frorecen as mimosas
e verdexa o salgueiral:
Eu pinto de ouro as laranxas
e de vermello as cereixas
e escoito, doída, as queixas
que funga o verde pinal.
Ó entrar no sombrizo souto
hai un rebulir nos niños
e todos os paxariños
revoan redor de min;
o paspallás faime bulra,
o pardal pídeme un chavo,
o carrizo move o rabo
e baila nun pé o pimpín.
Oferta a Dios feito Home,
traio este feixe de frores
escollidas das mellores
que os xardíns teñen en pé;
e entre as rosas unha pomba
que diga pola brancura
como é de limpa e de pura
a nosa sinxela fe.
FADA DAS ÁGOAS
Eu son a Fada das Ágoas
que nos remansos se espella,
brillo no arco da vella
e a fonte fago cantar.
Eu boto a andar barulleiro
o rodicio do muíño
e bico as veigas de liño,
sempre a correr astra o mar.
Eu son a ágoa dos ceos,
eu dou a paz e o contento
ó que atravesa sedento
os camiños do dolor.
Eu son frescura e limpeza,
remedio contra o feitizo,
feita santa no bautizo
por mandato de El Señor.
Relocen como diamantes
as miñas pingas de orballo,
nas folliñas do carballo
e nos lirios do xardín;
e son toda craridade
e levo en min a saúde
e estou chea de virtude
contra todo mal ruín.
Eu che traio, Rei-Meniño,
a limpa ágoa galega
que homilde cantando rega
os eidos do noso chan,
e adorándote che pido
que calmes nosos pesares
e que nos nosos fogares
enchas os fornos de pan.
FADA DA MONTAÑA
Eu son a Fada que vive
na largura montesía,
tendo ós meus pés a campía
e o ceo como dosel;
e coido as frores do toxo
e os carrascos recendentes
onde as abellas firentes
veñen a chuchar o mel.
Érgome ó romper o día
e rezo ó pé dos cruceiros
e sei falar cos luceiros
no dozura do serán,
e vixío as ovelliñas
que pastan polas valgadas
sin medo a ser axexadas
dos dentes do lobicán.
Eu poño no bo camiño
os que no oscuro da noite
sen que ninguén os escoite
non saben por onde ir,
e eu acocho entre os penedos
os que na choiva e no vento
chegan tristes, sin alento,
nun atolado fuxir.
Santo Rei, a miña oferta
é este añiño ventureiro
ó que un lobo carniceiro
quixo no monte roubar,
e prégoche teu amparo
ós que coa alma ferida
van a escuras pola vida,
sin acougo nin fogar.
FADA DO MAR
Eu son a Fada que vive
nas encantadas ribeiras
onde as ondas pracenteiras
veñen a bicar os cons;
e nas dornas bailadoras,
mar adiante, terra ó lexos,
ouín latexar os rexos
mariñeiros corazóns.
Eu sei dos peixes que brincan
por riba da ágoa tranquía
cando a fire, ó mediodía,
roxa ardentía de sol;
e sei do bogar na calma
das noites de vran sereas
cando xoga nas areas
o vento tépedo e mol.
Rei dos Ceos e da Terra,
nos dourados areales
collín cunchas e corales
do mellor que neles hai;
un rosario fixen deles
e ofrecelo veño agora
ós pés de Nosa Señora
que é Nai túa e nosa Nai.
Señor, cando o mar se erga
entre o fervor das escumas
e nas neboentas brumas
oubee o leste traidor,
Señor, acalma a tormenta
e ós que loitan mar afora
dalles unha boa hora,
trainos a porto, Señor!
ÁNXEL
¡Señor, que baixo o teu manto,
nenos e mozos e vellos
sigamos os teus consellos,
camiño da eterna Luz!
¡Señor, que túa man divina
aparte de nós a Guerra
e asente a Paz sobre a Terra,
á sombra sagra da Cruz!
¡Manaia quen aproveite estas festas de Nadal para se achegar á arte e á ricaz cultura herdada do noso pobo!