OITO DE MARZO, EFEMÉRIDE DE DOR

Pasaba a nena…

Nós, as predicadoras, falabamos

para ela, que pasaba

da man de súa nai…

 

Pasaba a nai…

Nós, as predicadoras, falabamos

para ela, que pasaba

dándolle a man á nena…

 

Falabamos…

Pasaban…

 

Pasaban e pisaban

as palabras caídas na sombra proxectada sobre a historia

por todas as mulleres.

 

Falabamos…

Pasaban…

 

Pasaban e pisaban

a forza de Lisístrata facendo a contraarenga,

o saber sanguentado do cadáver de Hipatia,

as esixencias de Flora Tristán,

as cinsas das obreiras da Triangle Shirtwaist,

a afouteza das rusas revolucionarias

perante as criaturas que morrían de fame.

 

Falabamos…

Pasaban…

 

Pasaban e pisaban

tanta cera,

tanto veo,

tanta opresión,

tanto sangue,

tanta inxustiza,

tanto silencio,

tanta mutilación,

tanto dominio,

tanta mercadoría,

tanto desprezo

tanta submisión

tanto maltrato

tanta ignominia

e tanta indignidade.

 

Falabamos para elas que pasaban

alleas a si mesmas,

pois toda a carne feminina é unha

e un o seu sufrimento.

 

Publicado no número 3 da revista OLGA (Madrid, marzo, 2017)

 

 

 

ASASINADAS

 

Porque o tempo que eslima cabe nós

con arrecendos doces doutros días felices

-canela, philadelphus, ramo de azahar, xasmíns, lilas e lirios-

tamén deixa marcarlle a melodía

e mesmo harmonizar o que el escribe

cando vén a traxedia e debe compartirse en elexía.

 

Pois toda a carne feminina é unha

e unha terá que ser primeiro a dor,

despois a rebeldía.

 

UN RAIO ENTRE DOUS ÚTEROS

#DíadeMiguelHernández

… se hundió en la noche el niño que quise ser dos veces.

M. H.

 

A túa vida foi raio entre dous úteros

un raio que encendía conciencias e xazmíns,

unha luz que esporaba ata o galope

o cabalo do tempo que outros agora viven

para chegares cedo e tarde a un novo útero,

o de pedras e reixas,

matriz que impide o sono

para que desde o soño non volvas cara atrás

buscando días prácidos en que atopar labercas,

a risa e mais o choro dos meniños,

co seu sangue inda novo cal xeada,

libre como un barbeito de papoulas,

e a árbore tallada dun corpo de muller.

 

Moraches o primeiro,

útero e casa propia

agro interior de trigos e de olivas,

salón de espera –terra e poesía-,

carne central de todo canto existe

dunha única saída cara ao mundo,

o niño ao que se acode por azar

que gobernan urxencias amorosas.

 

Ao segundo chegaches cando ao aire

lle voaron as plumas entre balas

que ocuparon a branda fantasía,

cando as mans se pecharon nos seus puños

e a luz quedou ferida.

Deste útero, Miguel, xa non naciches.

 

 

UN RAYO ENTRE DOS ÚTEROS

… se hundió en la noche el niño que quise ser dos veces.

M. H.

 

Tu vida ha sido un rayo entre dos úteros

un rayo que encendía conciencias y jazmines,

una luz que espoleaba hasta el galope

el caballo del tiempo que otros ahora viven

para llegar temprano y tarde a un nuevo útero,

el de piedras y rejas,

matriz que impide el sueño

para que en el ensueño no camines atrás

buscando días plácidos en que encontrar la alondra,

las risas y los llantos de los niños

con su sangre aún joven como escarcha

y libre cual barbecho de amapolas,

y el árbol torneado de un cuerpo de mujer.

 

Habitaste el primero,

útero y casa propia,

campo interior de trigo y aceituna,

salón de espera -tierra y poesía-,

carne central de todo lo existente

de una sola salida cara el mundo,

el nido al que se llega en el azar

que manejan urgencias amorosas.

 

Al segundo llegaste cuando al aire

le volaron las plumas, y las balas

ocuparon la muelle fantasía,

cuando las manos se volvieron puños

y la luz quedó herida.

De este útero, Miguel, ya no naciste.

 

En “4 del 27. Revista de poesía ZURGAI”,  xuño de 2010 (Centenario do nacemento de Miguel Hernández)

 

PAR DE BOTÍNS (Memoria do 11M)

 

No panel dos designios

alguén lles puxo data de caducidade:

once de marzo do ano dous mil catro

ás sete e trinta horas da mañá.

 

Non eran fashion, que fora restados

a unha mensualidade de hipoteca,

a unha letra de coche de segunda,

ao leite dun bebé,

á electricidade e ao butano,

ao teléfono,

ao pan,

á carne,

e a algún peixe.

 

Era un par de botíns

que medían por albas e solpores

as sesións dun traballo

ao que se vai en tren de cercanías.

 

Chegou a data e eles caducaron

e quedaron na vía

alí calzados en pernas sen dona.

DITADURAS E DISFRACES

 

En Tlaquepaque

fomos ver o exiliado

que estaba descansando no seu xardín

entre as flamíxeras flores dun flamboián

e a pequenez dun colibrí

catando azúcar.

 

En honra ós mortos de tanto pobo e tanta dictadura

léronse textos nahuas

que soaban profundos

como saídos da ocarina

do ventre dalgún deus cocido en barro.

 

A tarde xa subía

agatuñando pola torada do xasmín

cando a voz patriarcal daquel guerreiro invicto

mesmo polos seus anos

cativou ó auditorio

coa metáfora.

 

“O dictador

mollou pluma no sague dos escravos

que adoitaban portalo

e escribiu un decreto sobre os seus lombos

prohibíndolle ó pobo disfrazarse.

Foi así como logrou entrar na historia

pois venceu definitivamente a Napoleón

e volveu dunha vez a Nefertiti

ó silencio da tumba.

Logrado este obxectivo

que el chamou militar,

volveu coa contraorde

de que o pobo podía disfrazarse,

agora de si mesmo,

con lentellolas, feltros e veludos”.

 

“Álbum de fotos” (1999)

XV ANIVERSARIO DA CATÁSTROFE DO “PRESTIGE”

EN ESTATUAS DE SAL
 
Que demitan os polbos e os percebes,
o arroaz e o golfiño rebozados,
os cormoráns moñudos,
os corvos revestidos con chupa de etiqueta,
as gaivotas de fóra do papel…
 
Que demitan as xoubas,
os alcriques,
a xarda,
a maragota,
a robaliza,
as ameixas,
os croques,
as navallas…
 
Que demitan tamén os aparellos
que se rañan ociosos nos alpendres dos mariñeiros e mariscadoras,
as dornas,
as chalanas,
as furgonetas que levaron peixe
en ventres como úteros de mar…
 
 
Que demita o salseiro e a ardentía,
as ribeiras de estética lunar,
os bidóns pestilentes,
a rula e o peirao,
as voces roucas dos subhastadores…
 
Que demitan os ventos e as correntes,
as ondas e as mareas,
a latitude norte,
a lonxitude oeste
e a verdade.
 
Que os preclaros prebostes volvan a súa cabeza
para ver o milagre de tanta demisión
e queden convertidos, por curiosos,
en estatuas de sal.
 
Fisterra, 26 de decembro de 2002
 
En “Negra Sombra”, VV.,Xerais/Espiral Maior, 2003
En “A pie por la Costa da Morte. La Galicia Atlántica”, Josep Maria Espinàs i Massip, Edhasa, 2004

NON É DOADO O CANTO EN REBELDÍA

Mentres o mar se achega manso a unha praia arousá

a me bicar os pés

e sangran as camelias a beleza encarnada

que a terra lles achega ata as raíces,

aló ao lonxe matan o futuro

dentro das criaturas que a derrubos e a balas

arrepían co último laído, cando non é ao mar

a quen o seu silencio corroe nos abismos

en tanto que non cuspe os seus cadáveres

a un areal que os vara

e alí os colle alguén, os leva á supultura

e lles recobra o nome esvaecido

nas augas do seu tránsito.

 

Porque a xeometría non contaba

nin cos perfís de Alepo

nin cos planos crebados por pinchos e coitelas,

nin cos millóns de pingas que se xuntan na beira dunha onda

e soldan aceiradas ese borde

que gadaña os navíos de xoguete  a trasportar fuxidos

a quen a morte lles importa pouco

se non a pode mellorar a vida.

 

Non é doado o canto en rebeldía

se oes cantar o merlo,

comes pan

e miras para a lúa

sempre na mesma fiestra onde te agarda

cama quente e mulida.

 

Non é doado o canto,

ningún canto,

se o sangue é a navalla que te crava

para que xa por sempre negues o paraíso,

calquera paraíso,

incluso o da habelencia de poeta.

 

Publicado no nº 20 da Revista Lucense de Poesía Xistral, ano 2017