AS HISTORIAS DE AMOR

 

 

 

#aforismos

 

 

 

As historias de amor fanse cos corpos, non coas ideas.

Proxección autoral das poetas galegas nas redes sociais dixitais.

Xa está á vosa disposición o traballo posdoutoral de Inma Doval “Proxección autoral das poetas galegas nas redes sociais dixitais. Aproximación a catro casos representativos: Helena Villar Janeiro, Dores Tembrás, Afra Torrado e Estíbaliz Espinosa Río”, que podedes ver no seguinte enlace https://ruc.udc.es/dspace/handle/2183/24752

#INTERFERENCIAVARADA

Momento do debate ao final da representación.

#INTERFERENCIAVARADA é unha montaxe que puxo en escena a compañía Xerpo na súa SALA INGRÁVIDA (O Porriño) os días 3, 4, 11 e 12 de maio. Na obra conxúgase a poesía (haikus) e a tecnoloxía que vence o espazo e o tempo podendo representarse interactivamente en dúas salas (Galicia e Andalucía) dándolles aos públicos participación.

Como autora dos haikus seleccionados para servir de fío condutor das interferencias espazo-tempo –feito que non agradecerei o suficiente- asistín convidada á representación do día 4 e vin un ensaio destinado a repasar o manexo das crebas propias do teatro xaponés wabisabi, recollidas estas no mar de Cangas, que pon en movemento o actor –expléndido Álex Sobrino-, e da parte tecnolóxica que desenvolve cara ao público Irene Moreira –directora dun proxecto tan ambicioso como sinxelo de aparencia e unha mente teatral creativa que fascina.

Crebas sobrantes exhibidas fóra da sala

Deixo estas fotografías de recordo dunha experiencia irrepetible, non só da amante que son do teatro, senón sobre todo de poeta: escoitar haikus meus como textos esenciais nunha dramaturxia que desenvolve un movemento pendular cun eixo espazo/tempo.

Un momento do ensaio co péndulo en movemento.

CORREOLA

#fotopoemas

Subiu a correola ao altar engalanada

para ofrendar as flores e, xa no outono, os froitos.

O PÓRTICO NA HISTORIA

Este Pórtico da Gloria fulgurante como recén estreado que temos perante os ollos coa riqueza cromática das orixes débenos encher de autoestima e estimularnos a volver os ollos para encontrármonos coa Historia no momento da súa construción. Inda sometido aos cambios esixidos para lle colocar diante a fachada barroca do Obradoiro, é ben doado percibir nel a grandeza arquitectónica dunha época de gran esplendor que permitiu mostrar ao mundo o ambiente social e económico elevado que a sostiñan. Só desde o poder que propicia unha cultura refinada e exportable a toda Europa se pode explicar esta complexa creación que, inda acontecendo nun contexto relixioso, serve os intereses temporais dun reino que estendía a súa cultura e ao mesmo tempo recibía e incorporaba outras influencias europeas. A restauración do Pórtico da Gloria é unha ocasión propicia para descubrir cal era a Galicia da época do Mestre Mateo e que papel desempeñaba desde este confín da terra. A súa recuperación cobraría así un sentido pleno.

No Reino de Galicia durante a época medieval –a denominación de Reino estenderase moito máis no tempo- desenvolvéronse ata brillaren todas as artes. A lingua contemporánea da construción do Pórtico é a lingua galega innda moi nova mais literariamente tréfega e vizosa, na que sobresaíu a poesía de carácter relixioso e, sobre todo, profano. A música e os músicos son elementos destacables de integración neste escenario pétreo que serve como lección a quen chegaba á catedral. Vinculado coa música  está o canto e de aquí saen para o mundo as cantigas de amigo, un auténtico monumento literario de noso, e chegan de Occitania, outro centro cultural do sur de Europa con lingua romance vigorosa no momento, influencias doutras cantigas de amor cortés e de sátira que atoparán aquí grandes cultivadores.

As políticas dos nosos reis foron decisivas para que o Mestre Mateo puidese obrar esta marabilla de transición entre o románico e o gótico, movementos ambos que deixaron obras salientables no Reino de Galicia. Foi Fernando II quen promocionou a creación do Pórtico, correndo o erario público cos gastos do obradoiro do Mestre Mateo que recibiu unha pensión vitalicia a cambio do seu valioso traballo. Decisivo resultou tamén para a culminación de tal proxecto outro rei de Galicia, Afonso VIII. Ambos están enterrados no Panteón Real da Catedral de Santiago.

Este Reino foi poderoso e, como tal, tiña cultura e lingua propias que recibimos en herdo. E nada mellor para nolo recordar que o esplendor dunha esmeradísima obra que debera utilizarse, alén do seu significado relixioso, como unidade didáctica para explicar a nosa historia e as nosas raíces. En definitiva, para transmitir coñecemento sobre Galicia e o seu desenvolvemento histórico. O himno que soará neste día grande fálanos de Breogán como mito fundador, mais non precisamos ir á figura de Breogán para basearnos nun pasado cheo de vitalidade para camiñar cara ao futuro con toda a dignidade dun pobo afortunado nas orixes. Abóndanos con mirar este anovado Pórtico da Gloria que nos volve ao Medievo para caer na conta de que temos o deber histórico e moral de conservármolo e canda el, sen ser menos importante, o de preservar a lingua que falaban os nosos reis e na que trobaba Alfonso X de Castela, O Sabio. A lingua galega foi o vehículo comunicativo normal entre o Mestre Mateo e os canteiros que creaban esta xoia. Hoxe, libre dos prexuízos históricos que se deitaron sobre ela, debe seguir sendo o idioma de comunicación normal entre os habitantes deste vello Reino para perdurar tanto como o Pórtico da Gloria.

Publicado en El Correo Gallego (25-07-18)

 

 

 

 

 

 

,

FÍO E CRISTAL

 

Fío e cristal
rómpense sen ferir
a luz que rozan.

Filo y cristal
se rompen sin herir
la luz que rozan.

#PASAXEIRAS. O COTIÁN COMO UNHA VIAXE IRREPETIBLE

“#Pasaxeiras. O Cotián como unha viaxe irrepetible” é un proxecto interactivo de persoas e artes que se van sobrepoñendo nos diferentes niveis de construción. Vén de estar exposto no Palacio de San Marcos de Deputación de Lugo e agardamos velo axiña noutras salas porque o esforzo dun traballo da súa calidade e da súa  innovación creativa así o merece. E non só pola súa factura, senón tamén polo tema, xa que trata de entretecer os vimbios das viaxes diarias da xente para afrontar a súa vida que, en moitos casos, son precedidas xa polas longas viaxes dun tempo marcado polas migracións promotoras de cambios moi notorios no mundo e tras dos que se agacha a dor das  despedidas. O labor comezou cunha serie de retratos a xente anónima que unha pasaxeira do tren entre A Coruña e Santiago de Compostela, Aymará Ghiglione, foi facendo coa cámara do seu móbil durante varios meses. Son mulleres e homes de diferentes idades e diversas fasquías que pasan o tempo de ida e volta da viaxe de formas ben distintas. Aymará Ghiglione foi subindo esas fotos á  rede social Instagram co hashtag #passengers, tras do que unha comunidade internacional de fotógrafos e fotógrafas instagramers retratan a vida nos medios de transporte público no mundo. O traballo tiña a suficiente potencia para promover un debate crítico multidemensional e permanente, e a autora abre as posibilidades de intervención a máis artistas provenientes de disciplinas tan variadas como a pintura, a literatura a música e o audiovisual. A partir das súas imaxes constrúese un mundo creativo intervido polas outras artes que acaba rendendo homenaxe a estas persoas anónimas con dimensións que non permiten ser abordadas nas redes sociais. Aymará Ghiglione seleccionou 16 fotografías representativas das múltiples variables e a partir destas imaxes dixitais a artista Marta Paz pintou 12 cadros dándolles aos personaxes nova vida e novo significado, pois no cadro adquiren unha expresividade matizada e complementaria que os arriquece. A estas novas imaxes acompáñanas  as pezas audivisuais de Jose Lemur e Roge Fernández que transmiten a experiencia dunha viaxe en tren, pois recrean os sons e as imaxes fugaces que nun vagón deste medio de transporte se producen e meten a nosa vida nunha paréntese.

A exposición complétase coa aportación de cadanseu microrrelato de Luz Darriba, Rocío Fraga, Ángela Triana, Pablo Gallo, Kike Ganso, Lucía Aldao, Manolo Barreiro, Mabel Montes, Nieves Neira, Luís Valle, Helena Villar e Rubén Panete, inspirados nos protagonistas anónimos das fotos, e cunha peza audiovisual de caracter intimista de Laura Pernás. O deseño expositivo, realizado de Beatriz Asorey, xoga coa creación de atmosferas que axudan á inmersión e fan partícipe ao público da cotidianeidade. O catálogo expositivo incorpora textos da Deputada de Cultura, Mª Pilar García Porto, da Xerente da Rede Museística da Deputación, Encarga Lago, e das escritoras Micaela Darriba e Estíbaliz Espinosa.

Publicado en El Correo Gallego (28-04-17)