#fotopoemas
#poesiaminima
#haikus
Quedou o outono
porque houbo un paraíso
e unha derrota.
#fotopoemas
#poesiaminima
#haikus
Quedou o outono
porque houbo un paraíso
e unha derrota.
I
Ben deitamos de que os deuses e os heroes
subiron ás montañas buscando alí poder e soedade,
pois nos cumes naceron grandes mitos
despois esparexidos en chairas e valgadas
xa circundadas de domesticación
onde é menos doado
que o cosmos nos integre aos seus enigmas.
Corpóreos coma nós son eses cumes
con formas masculinas que o sol perfila ao erguerse
e a lúa feminiza pousándoos sobre a noite.
Igual ca nós gardan nos seus espazos
as moradas perdidas de toda a señardade.
II
Claudia Lupa romana, por desexo castrexa,
casara con Lobecio e parira a Privano
sendo dona de terras, de gandos e poderes
naquel tempo sen límites confuso como a brétema.
Sant Iago andaba errante nos sucos de Galicia
traído por discípulos na súa barca pétrea.
Buscaban Sar arriba un locus para o enterro
e acaía que fose no circundo lupario.
O milagreiro apóstolo xa salvara a Privano
dunha batalla acuática do arredor dalgún vicus,
e seguía camiño na barca ata que a terra
se impón como vereda que precisa xugada.
Xugada e sepultura. E a endeusada raíña
mandou parte dos homes a consultar en Duio
no templo de Ara Solis onde facer sartego
e era todo un engano que os levou á cadea.
Librounos dela un anxo que os volveu á raíña
e ela tenta mofarse unha segunda volta
ofrecéndolles bois do pico do Ilicinio,
que hoxe din Pico Sacro, para transportar pedra.
Un dragón custodiante da cova que dá ao inferno
prohíbelles o paso e eles erguen con brío
o talismán da cruz que rebenta o maligno,
mais descobren que os bois eran touros moi bravos.
Repiten o remedio de lles mostrar a cruz
para así amansalos e eles dobran as patas
dianteiras baixando as cabezas humildes
e con eles camiñan para os volver a Lupa.
En véndoos todos xuntos a soberbia raíña
préstase xa vencida a facer o sartego
no que Sant Iago garda repouso na Fisterra
que veu buscando en barca do outro lado do mundo.
Hai quen di que os bois mansos foron buscando o sitio
e subiron o carro ao cume do Ilicinio
para despois baixalo ao bosque Liberdvnvm
onde o sagrado corpo foi por fin sepultado.
III
Chámanos, Pico Sacro,
Monte das Aciñeiras,
Ilicinio.
Chámanos ao teu cume
para mirar o sol que enterra o día,
e escoitar o amencer que resga a noite.
Chámanos cos ecos que entretecen
tambores percutidos polo tempo.
Sairán os ancestros dos ancestros
pechándonos o paso ao noso soño,
pero ningún ser libre existe sen batalla
e na ascese podemos ripar das flores brancas
talismán avogoso contra os dragóns e serpes
que se agochan nos pregos da memoria.
Chámanos, que subimos
a abrazar o universo.
Publicado en Pico Sacro. ferido polo lóstrego e a lenda, Alvarellos Editora, 2017
Cando a música aniña
nun poeta
e el se volve
profeta
da emoción solidaria,
a humanidade aprende
a xogar coa inocencia
da súa voz espida
dirixida
a iluminar o mundo.
E de súpeto o xogo
inflámase de cores
e todas as bandeiras
son como papaventos
voando na irmandade de dolores
presaxio de contentos.
Na humidade do oprobio
a calidez do sol no canto soa.
Arco da vella da fraternidade:
mudo o fusil co caravel na boca.
Son río que paríu un manancial
de prado con narcisos
que a primavera borda nos Ancares,
río que escorregou por esmeraldas
nas saias moles onde chega o amor
cegar nos intres amorosos galos
que por amar non senten vir a morte.
Na rosa azul e branca deses montes
como en día de chuvia
sentinme deslizar bicando pétalos
de calizas azúis, de seixos brancos
de árbores sen idade.
Eu son un dos seus ríos,
aquel que veu desembocar máis lonxe
sentindo a señardade da nacencia.
I
Pasa a auga de noite
polos ollos da ponte.
Non sei de onde viña,
porque daquela non era miña.
Sen saber onde vai dar,
xuntareime con ela no seu cantar.
II
Misteriosas mulleres
que falaban de bálsamo e ferida
chegaron ao meu soño para un ágape
deixando esparexidas palabras pola casa.
Lenes, festivas, tristes, duras, acusadoras,
quedaban engarzadas nas paredes
brillando como lámpadas
e aos poucos ocupaban todo o espazo
co perfume que fai da casa templo.
Non sempre ao espertar se acaba o soño
e eu estrañei a casa que me apagou a voz
tras o paso daquelas oníricas mulleres
que deixaron enreixadas as xanelas
e esqueceron poñerme pechadura.
III
Pronunciáronse as cousas que me queren
moi señardosas: “¡Vaste!”
Non vale a negación
se acariñas as táboas, as paredes e os mobles
para deixar pegadas baixo o póo
que o sagrado apaxoa sobre as cousas.
Fóra cantaba o río no solpor
co laúde que pon compás ás ninfas
cando o aire arrecende a despedida.
IV
Polos ollos da ponte
pasa a auga de noite
Porque daquela non era miña
non sei de onde viña.
Xuntareime con ela no seu cantar
sen saber onde vai dar.
Publicado na revista de poesía Xistral (nº 18, ano 2015)
Xilvira de Sartaxes, co mar de testemuña,
dou conta dun milagre dos que o Señor Santiago
obra con peregrinos que pasan pola ría
camiño a Compostela para alí visitalo.
Andaba aos mexillóns pola seca de agosto
descalza de pé e perna despois do medio día.
Cantaba o reiseñor nas polas dos loureiros
e o sol xogaba ás sombras coas parras albariñas.
Vin daquela aboiar acó de Cortegada
un home que acenaba abrazado a madeiros.
Puxen rumbo á gamela que meu pai ten na auga
por me achegar a el e ver de socorrelo.
Cecais fora atacado polos salteadores,
que estaba malferido, sanguiñento e sen azos.
Axudoume a subilo, miroume con tenrura
e caeume amodiño sen sentido nos brazos.
Xa con el na gamela volvín para o areal
e subín ata a casa polo atallo fondeiro
levando aquela carga maltreita e magoada
laiándose aos pouquiños e apoiada no ombreiro.
Estaba a miña xente sentada baixo a parra
a falar delongado e a disfrutar do viño.
O can veu cara nós, inviso e silandeiro,
e lambeulle as feridas a aquel descoñecido.
Mi padre preguntoume, ao velo así mancado,
que quen era aquel home e de onde o traía,
e mi madre ordenou de lle darmos pousada
e de que eu lle fixese a cura das feridas.
E mentres lle vendaba as carnes encetadas
xa lavadas con ruda e romeu fervidos,
el debía lembrarse de cousas pracenteiras
pois en vez de queixarse debuxaba sorrisos.
E bicoume nas mans. Levantou a cabeza
e púxose a falar como mirando ao ceo
co son engaiolante da palabra estranxeira
e a voz máis acendida que fogueira en inverno.
Á fonte de Abuín subinlle buscar auga
e apañarlle pexegos ao volver de camiño
namentres que el quedaba no escano da cociña
durmido como un anxo, pobre malpocadiño.
Cando volvía á casa reparei que no fondo
se afastaba unha barca avanzando no mar
coa cuncha de Santiago naquela vela branca
que nunha tarde calma ía empurrando o ar.
E desaparecera da casa aquel ferido
cando entrei levarlle auga e ofrecerlle os pexegos,
pero as vendas sangradas que quedaran no escano.
perfumaban a casa con sagrado arrecendo.
No castelo de Doiras, en tempos que xa ninguén acorda que os acorde ninguén, vivía o nobre Froiaz con dous fillos mozos, Aldara e Egas, que tiñan amigos noutros castelos de redonda. No de Doncos, estaba Airas, que os visitaba a miúdo porque quedaba máis cerca e mesmo levaba ás veces a súa irmá Xilvira. E no de Torés tiñan a Ero, co que se vían só nas festas importantes.
Airas e Ero andaban namorados de Aldara, pero ela non acababa de decidir con cal debía casar, pois os dous eran moi feitos. E diso se aconsellaba con seu irmán cando facían cabalgadas que podían chegar ata Degrada ou á Fonte dos Namorados. E tamén cando ían por soutos e prados ás herbas medicinais. Saían case sempre xuntos, aínda que algunhas veces se separaban porque as súas afeccións non eran as mesmas. A Aldara non lle gustaba ir de caza e Airas debecía por traer á cociña unha pita do monte, un atado de perdices e pombos, un xabaril, un porco bravo ou mesmo unha boa lebre. Á doncela, o que lle gustaba era pasear demoradamente ao pé do río que pasaba cerca do castelo e apañar polos prados flores de cada tempo, coma tal anémonas, xanzás e narcisos. Froiaz tiña avisado a ambos fillos de que tivesen coidado, pero maiormente a Aldara a quen lle falaba dos encantos, pois era unha rapaza moi fermosa e perigaba con eles.
Un serán que tiñan asado un porco bravo para a cea non apareceu Aldara á súa hora. Fóronse preguntando quen a vira e chamárona polos recantos do castelo, pero non houbo maneira de atopala. Ao día seguinte, erguéronse co galo para a buscar polos arredores, pois un gardador da porta recordou que a vira por última vez á media tarde, camiño do río, vestida de branco e cun queipiño na man. Xuntáronse os criados mandados por Froiaz e fixeron aquela ruta mirando con moito coidado baixo das árbores, entre os sebeados e no leito do río. Pero non a atoparon nada que llela recordase.
Daquela, Froiaz mandou os servidores máis fieis cos cabalos máis rápidos aos dous castelos amigos para lles comunicar tan triste nova e pedir axuda. E canda eles volveron Airas e Ero acompañados dos mozos máis valentes e capaces de buscar noite e día. En Doiras puxéronse ao servizo de Egas por ver se atopaban a Aldara ou algún rastro dela nos lugares que adoitaban visitar. Pero parecía que a tragara a terra ou que nunca tivese existido tan fermosa rapaza.
Nos tres castelos doeu moito a súa perda e nos arredores plantouse cadansúa nogueira co nome de Aldara gravado na pel. As nogueiras medraron e o tempo foi pasando ata que acabaron resignándose á súa perda. Só no de Doiras se levaba cada mañá un vasiño de leite recén muxido á mesiña da súa habitación, como se aínda existise. Na primavera e no verán, canda o leite, levaban tamén as flores preferidas da docenla.
Cando Froiaz era velliño, unha tarde saíu Egas velar a pita do monte e conseguiu cazar unha. Volvía para a casa cavilando no que lle gustaría a seu pai comer un coxote amañado con mazás, cando se cruzou no seu camiño unha cerva moi branca. Egas non tiña pensado tirarlle, que viña canso, pero ela embelecábaselle nas pernas, como se quixese que el lle apuntase. E ante a insistencia, preparou a escopeta e disparou. A cerva quedou tendida riba da follaxe. Egas non podía levala e, como mostra para ensinarlle a seu pai, cortoulle co coitelo a unlla dunha pata dianteira e meteuna no morral como trofeo.
Ao chegar á casa, foi á habitación de Froiaz para dicirlle o que cazara aquela tarde e preguntarlle se o podería acompañar ao día seguinte para cobraren a cerva enteira. A sorpresa de ambos foi descubrir que, en vez da unlla da cerva, o que había gardado era a man branquísima dunha doncela adornada cun anel de ouro que levaba a letra A con preciosas filigranas. O pai recoñeceuno de contado, pois regalárallo el á súa querida Aldara.
Non agardaron ao día seguinte. Había luar e non sería difícil atopar a cerva onde Egas dicía que a deixara. E pronto atoparon o sitio, mais non a cerva. No chan estaba tendido o corpo dunha muller fermosísima manca dunha man e vestida de branco, cunha rosa de sangue no lugar correspondente a un tiro de cazador ben apuntado. Trouxérona ao castelo e recoñeceron a Aldara que, sen dúbida, fora enganada por algún encanto e só puido recobrar a súa condición de moza cando alguén lle deu a morte.
Froiaz volveu mandar recado aos castelos amigos e deles acudiron ao enterro de Aldara baixo da nogueira, que secou aquel día triste.